koelemmer foto Frank Stolvoort

maandag 27 mei 2019

Eucalyptus gunnii

Vorig jaar ben ik begonnen met het destilleren van eucalyptus van Nederlandse bodem. Tijdens een bezoek aan een kwekerij in Zundert heb ik afspraken gemaakt over maaisel van Eucalyptus gunnii die ze kweken. http://indekoperenketel.nl/eucalyptus-en-thee-uit-zundert/
Eucalyptus gunnii
Ook dit jaar heb ik weer maaisel van deze plant kunnen destilleren. Het was niet mogelijk om het maaisel dezelfde dag nog te destilleren. Ik heb wel de eucalyptus gewogen en in de destilleerketel overgebracht en deze goed afgesloten. Op zich een experiment om te kijken of je in één dag tijd niet al te veel etherische olie verliest.
Destilleeropstelling: ketel 150 Liter + koelemmer
De volgende dag heb ik het eucalyptusmaaisel gedurende anderhalf uur gedestilleerd. Aan het begin van de destillatie rook de olie zacht muntachtig daarna werd de geur snel wat scherper. Na deze derde destillatie van de Eucalyptus gunnii had ik wat meer gegevens om te vergelijken.


Bekend is dat Eucalyptus globulus een hoge opbrengst aan etherische olie heeft. Deze boom is niet voor niets uitgezocht en commercieel interessant om olie van te maken. Ik vond in 2010 van uit Spanje overgevlogen E.globulus een opbrengst van 1 %, en voor E.nitens 0,5%.
olie en hydrolaat worden opgevangen in een scheitrechter
Als ik de 3 opbrengstresultaten (massapercentages) die ik nu van E.gunnii heb op een rijtje zet dan is de noodzaak van vers maaisel weer eens onderstreept. De hoogste opbrengst ( 0,25%) heb ik met deze plant bereikt door dezelfde dag nog te destilleren. In de ketel stoppen en de dag daarna destilleren leverde een massapercentage van 0,19% op, en een nacht in de koeling bewaren 0,14%.
INDEKOPERENKETEL: destillatie E.globulus in een alambiek
Het is goed om de reden van het vers destilleren van de Eucalyptus weer eens goed in beeld te hebben. Uiteindelijk ook logisch als je naar de structuur en plek in het blad kijkt waar de plant de etherische olie maakt en opslaat. Genoeg reden dacht ik om als er weer maaisel beschikbaar komt tijd in te ruimen om dezelfde dag nog te gaan destilleren.


zondag 5 mei 2019

Gedroogde aromatische kruiden destilleren

Ik heb al een aantal keren gedroogde aromatische kruiden ingekocht en gedestilleerd. Ook leerlingen van mijn school hebben vorig jaar in het kader van hun profielwerkstuk gedroogde gember gedestilleerd. Zo vroeg in het seizoen heb ik zelf nog geen aromatische kruiden tot mijn beschikking.
vers geplukt Salie Salvia officinalis
Reden voor mij om tijdens een workshop gedroogde salie te gaan destilleren. De afgelopen drie jaar heb ik van vers geplukte Salie etherische olie en hydrolaat gemaakt. Ik was dan ook wel geïnteresseerd hoeveel aromatische stoffen (olie) er in gedroogde toestand nog uit te halen vallen.

Voor de destillatie heb ik 4 Kg gedroogde en gesneden salie (Salvia officinalis) gebruikt. Een hoeveelheid die ruimschoots paste in mijn 150 Liter RVS destilleerketel.
Destilleerketel 150 Liter
Om na de destillatie het massapercentage te kunnen bepalen heb ik gebruik gemaakt van een nauwkeurige weegschaal. Voor het bepalen van de massa hebben we de etherische olie die we hadden gedestilleerd goed van het hydrolaat gescheiden. Ik noteerde een gewicht van 18,41 gram. Uitgaande van een dichtheid van de olie van 0,9 kom je uit op een volume van 20 mL.
Hydrolaat wegen
Uitgaande van 4 Kg gedroogde Salie kwam ik dus op een massapercentage van 0,46%. Dit percentage is hoger in vergelijking met de destillaties van verse salie die ik in 2016, 2017 en 2018 heb gedaan. Dat is op het eerste gezicht ook logisch want tijdens het drogen van de salie verliest het gewicht, dus heb je automatisch een hoger massapercentage. Ook zullen klimatologische oorzaken een rol spelen in een lagere opbrengst van de Nederlandse salie etherische olie.
Oogst op Kreta van in het wild groeiende salie.  foto: wildherbsofcrete.com
foto: wildherbsofcrete.com
Toch valt mij de opbrengst van de gedroogde salie tegen. Volgens de leverancier is de salie van hoge kwaliteit en afkomstig uit Griekenland. Dit land heeft de ideale groei- omstandigheden voor deze plant en groeit er ook in het wild. Je zou dan ook een hoge opbrengst moeten verwachten. Volgens de literatuur geeft salie onder ideale omstandigheden een opbrengt van 1,5 tot 2,5 procent aan etherische olie.
Salie etherische olie scheiden van het hydrolaat
De lage opbrengst uit gedroogde salie heeft een reden. Door het drogen en snijden van de salie gaan veel olieproducerende klieren die op het blad zitten kapot. Hierdoor heb je veel verlies. Het zal tijdens dit proces dan ook heel erg naar salie hebben geroken!