We hebben de hemelvaartsdagen van 2017 uitgekozen om Lariks te gaan destilleren. Uit het Chaamse bos hebben we met meewerkers op drie dagen steeds vier kratten vol met
Larix decidua geoogst. Uiteraard heeft Henk de destillateur daar toestemming voor. Samen met een medewerker van Staatsbosbeheer heeft Henk een aantal plekken uitgezocht waar we kunnen oogsten.
Zo'n meewerkdag beginnen we eerst maar met een kopje koffie of thee, want de meewerkers hebben (soms een behoorlijk lange) autorit achter de rug. Onze deelnemers komen uit heel Nederland en Vlaanderen en vaak moeten ze wel twee uur rijden. Henk begint met het uitleggen van het programma, terwijl Catharina een koekje serveert bij de koffie of thee.
 |
| foto: Jeannette Zijlstra |
Henk laat zien op de kaart van het Chaamse bos waar we heen fietsen om de Lariks te zagen.
Gelukkig waren het hele warme en zonnige dagen, dus een half uurtje fietsen in het bos en wat takken afzagen is een prima bezigheid om te ontspannen. Henk vertelt hoe de takken eruit moeten zien en welke maat het beste in de hakselaar past. Uiteindelijk gaan er vier boodschappenkratten in de ketel; veel meer afknippen heeft geen zin.
foto:
Jeannette Zijlstra
We zagen Larikstakken in een rustig stukje van het bos. De koekoek laat zich de hele tijd horen en boven het open veld cirkelt de buizerd op zoek naar prooi. Verder is het heerlijk stil en zien we af en toe wat wandelaars met een hond voorbij kuieren. Het gereedschap wat we gebruiken lenen we in de zomermaanden van de
natuur- en landschapsvereniging Gilze en Rijen.
Terug bij de destilleerwerkplaats worden de takken in de hakselaars klein gemaakt. De stoom kan dan makkelijker door de takjes en twijgjes om de etherische olie mee te nemen uit de plant.
We nemen de tijd voor de uitgebreide biologische en vegetarische lunch in de schaduw met een weids uitzicht.
 |
| foto: Brigitte Sprenkels |
Henk heeft met de meewerkers de kratten gewogen. Het plukgewicht van alle dagen bij elkaar is 60 kg en de opbrengst aan etherische olie is 60 ml. Dat is een gemiddelde opbrengstpercentage van 0,1 %. Op zaterdag was er wat minder opbrengst, waarschijnlijk veroorzaakt door de zomerse temperaturen van ongeveer 33 graden Celsius. Dat is de reden dat er in de zomermaanden een veel lagere opbrengst aan etherische olie is. Onder die omstandigheden laten de naaldbomen hun olie los; dat ruik je in het bos.
Een klein beetje olie sturen we in een flesje op om te laten analyseren op inhoudsstoffen. Op ons oogstfeest van 9 september verwachten we de analyses in huis te hebben.
 |
| foto: Brigitte Sprenkels |
 |
| foto: Brigitte Sprenkels |
 |
| foto: Brigitte Sprenkels |
 |
| foto: Bernadette Hoens |
Als het water in de ketel tot handwarm is voorverwarmd, kan de gehakselde Lariks in de destilleerketel. De ketel wordt dichtgeplakt om stoomlekken te voorkomen, de gasbrander kan aan en dan is het wachten tot het water onder in de ketel gaat koken.
Ondertussen heeft Henk heel wat informatie over de techniek van het stoomdestilleren in verschillende soorten destilleeropstellingen. Hoe en waarom maakt de boom of plant etherische olie? Deze vragen worden ook beantwoord door Henk. We vertellen over de toepassingen van de verschillende inhoudsstoffen, olie en hydrolaat uit de praktijk. Er ligt een stapel met boeken klaar om door te bladeren en te raadplegen.
Het destillaat van de Lariks is een beetje troebel alsof er inhoudsstoffen zijn die als emulgator werken. De inhoudsstoffen moeten nog gaan scheiden in hydrolaat en etherische olie. We hebben de Lariksolie in een scheitrechter verzameld en in flesjes van 5 mL afgevuld. Ook heeft Catharina het hydrolaat in enkele gesteriliseerde flessen overgegoten en van een etiket voorzien. Aan het eind van de middag hebben we het hele proces van stoomdestilleren laten zien en vooral ruiken.
Na deze meewerkdagen krijgen de meewerkers nog veel informatie in het document
Lariks, Spar en Grove Den: naaldbomen met een geneeskrachtige werking nagezonden per e-mail.
 |
| foto: Brigitte Sprenkels |
 |
| Lariks etherische olie foto: Brigitte Sprenkels |
 |
| foto: Bernadette Hoens |
 |
| foto: Bernadette Hoens |
Reacties van de meewerkers:
" Vandaag een geweldige dag gehad bij indekoperenketel. Lariks zelf geplukt en dmv stoomdestillatie en het eindresultaat is een heerlijke essentiële olie en hydrolaat. "
" Was een prachtige dag!! Veel geleerd en bedankt voor het prachtige naslagwerk. "
" Het was heel leuk om nu eens de praktijk mee te maken! Inclusief geursessie, héél veel uitleg en tot slot een bubbel-voetbad met lariks-hydrolaat "
voetenbadje met vers Larikshydrolaat in de destilleerwerkplaats.
