koelemmer foto Frank Stolvoort

zondag 4 maart 2012

Rozemarijn

De Grieken en Romeinen beschouwde rozemarijn als een heilige plant die vrede en welzijn brengt. Er zijn een aantal soorten, waarvan Rosmarinus officinalis de meest gebruikte voor de winning van etherische olie is.
afbeelding: WIKIPEDIA
Er zijn naast de wilde plant ook cultivars, zoals bijvoorbeeld R.officinalis var. angustifolius. Deze plant maakt een naar dennen ruikende olie. Olie zowel als hydrolaat van de rozemarijn vinden hun toepassingen in cosmetica, detergenten, parfums (vooral colognes). Rozemarijn hydrolaat heeft o.a. voor de huid revitaliserende eigenschappen en is daarom erg geschikt om te gebruiken in baden of bijvoorbeeld kleimaskers. Voor het maken van een goede kwaliteit olie moet de planten geoogst worden net voor of gedurende de volle bloei. De plant kan gedroogd worden omdat de olie in zgn olieklieren geproduceerd en vastgehouden wordt. Je kan hier meer over lezen in mijn artikel over plantenanatomie: http://indekoperenketel.blogspot.com/2011/01/plantenanatomie-en-de-productie-van.html
SEM Image Rosemary oil glands (Rosmarinus officinalis) Ref: 80015320
Description:        Coloured scanning electron micrograph (SEM) of a leaf of the rosemary plant (Rosmarinus officinalis). Spherical oil glands (white) are found among the branched hairs (trichomes, grey) covering the surface of the leaf. The lip-like pores in the surface of the leaf, the stomata, allow the exchange of gases between the plant and the air. Magnification: x134 at 6x7cm size.
SEM Images: Rosemary oil glands (Rosmarinus officinalis) Ref: 80015334
Description: Coloured scanning electron micrograph (SEM) of a section through a leaf of the rosemary plant (Rosmarinus officinalis). Spherical oil glands (white) and hairs (trichomes, protrusions) cover the surface of the leaf at upper right. The cells and air spaces within the leaf are revealed at lower left. Magnification: x288 at 6x7cm size.
Hydrolaat maak je van de vers geplukte planten (bloemtoppen) en bij voorkeur met een koperen destilleertoestel. Als je kijkt naar de samenstelling van de etherische olie van de rozemarijn heb je te maken met het begrip chemotype. Bij chemotypen gaat het om dezelfde botanische soort die in verschillende vormen voorkomt doordat er verschillende groeiom-standigheden aanwezig zijn, bijvoorbeeld klimaat, grondsoort, hoogte en dergelijke.
Rosmarinus officinalis kent drie chemotypen (afkorting CT) : cineol, kamfer en verbenon.
De naam van het chemotype verwijst naar de stof die in hoge concentratie in de olie aanwezig is.
     
SAMENSTELLING etherische olie van 3 chemotypen van Rosmarinus Officinalis

CT Cineol
CT kamfer
CT verbenon
OXIDEN
39 – 55 %

1 - 15%
  1,8-cineol
38 - 55 %
30 %
1 – 15 %
  caryophylleen oxide
1 – 2 %


  humuleen oxide
0 – 1 %


MONOTERPENEN
18 – 35%

22 – 45 %
  α - pineen
9 – 14 %
13 %
15 – 34 %
  β – pineen
4 – 9 %

15 – 34 %
  campheen
2 – 8 %
23 %
6 – 10 %
  l – limoneen
1 – 4%
ja
1 – 4 %
  mycreen
1 – 2 %
ja

  β – cymeen
1 – 2 %


KETONEN
8 – 32 %

16 – 50 %
  kamfer
6 – 30 %
30 %
1 – 15 %
  β – thujon
1 – 2 %


  verbenon
1 – 2 %
ja
15 – 37 %
  d – carvon
0 – 1 %
ja

  hexanon
0 – 1 %
ja

  heptanon
0 – 1 %


  methyl-heptanon

ja

ALCOHOLEN
4 – 20 %
ja
1 – 7 %
  borneol
3 – 12 %
5%
1 – 7 %
  α – terpineol
1 – 5 %


  linalol
0 – 2 %


  terpineen-4-ol
0 – 2 %


  verbenol
0 – 1 %


SESQUITERPENEN
1 – 3 %
ja
0 – 2 %
  β-caryophylleen
1 – 2 %
ja
0 – 1 %
  humuleen
1 – 2 %

0 – 1 %
ESTERS
0 – 2 %

6  - 11 %
  bornylacetaat
0 – 1 %

6 – 11 %
  fenchylacetaat
0 – 1 %


CARBOXYL ZUREN
0 – 1 %

1 – 2 %
  rozemarijnzuur
0 – 1 %

1 – 2 %

bron: chemistry of essential oils made simple D. Stuart
bron: Etherische olien:
M Vanhove en Geer Devlieghere
bron: chemistry of essential oils made simple D. Stuart










































Als je de samenstelling van de verschillende chemotypen van rozemarijn olie in functionele groepen zet krijg je een nog duidelijker beeld van het verschil in samenstelling:

Volgens Jeanne Rose in '375 essential oils and hydrosols' is R.officinalis CT verbenon de meest zachte rozemarijn chemotype en heeft het krachtige regeneratie eigenschappen waardoor het populair is voor huidverzorgende produkten.