koelemmer foto Frank Stolvoort

zondag 9 januari 2011

Dennennaalden uit de Chaamse bossen


Om aan voldoende naalden en takjes te komen van naaldhoutbomen had ik in oktober/november contact gezocht met de beheerseenheid Langstraat / Chaam van Staatsbosbeheer. Ik kreeg toestemming om op kleine schaal jonge boompjes, die spontaan opkomen op plekken waar dat uiteindelijk niet gewenst is, te gebruiken om te destilleren.


Het uitgestrekte bosgebied dat onder de beheerseenheid van Staatsbosbeheer valt is ongeveer 8 vierkante kilometer groot en ligt ten zuiden en westen van Gilze. Het  strekt zich uit van Ulvenhout/Breda in het westen tot Alphen in het oosten.
wandelroute Chaamse bossen
Dit aanééngesloten bosgebied is ontstaan in de zestiende eeuw met de aanleg van het Mastbos door Graaf Hendrik III van Nassau. Aan het eind van de negentiende eeuw gaf de overheid de opdracht tot bebossen van grote stukken heide en zandgrond waardoor de Chaamse bossen ontstonden.

Afgelopen week had ik tijd om naar het bos te gaan en takjes van  dennenboompjes te knippen om ze daarna te gaan destilleren.
 
Het ging hierbij om de grove den, Pinus Sylvestrus, een soort die je veel tegenkomt in de Nederlandse bossen.
Hiervoor had ik ook een zaag nodig om de takken en stam die ik niet gebruikt heb in kleinere stukken te zagen. Wat overbleef was een klein stompje van het jonge dennenboompje.
Het was niet mogelijk om de geknipte dennentakjes dezelfde dag nog te destilleren.
De dag erna heb ik de kolom en de top van de alambiek  gevuld met de nog verse takjes.
De destillatie duurde wat langer vanwege de lage (buiten)temperatuur. Het was circa 6 graden Celcius.
Dat deze temperatuur niet geschikt is om goed te kunnen destilleren bleek eigenlijk al in het begin.
Door de lage buitentemperatuur waarbij ik werkte werden de stoom en de oliedeeltjes te snel afgekoeld.
Het water in de koelemmer was op het moment dat de destillatie begon zo'n 5 graden Celcius.
Bij het stoomdestilleren van etherische olie is het juist belangrijk dat je stoom en oliedeeltjes geleidelijk afkoelt naar zo'n 40-50 graden Celcius.
Het gevolg is het 'schrikken' van de olie. De olie vormt dan een vettige laag op de wand van de scheitrechter en kan niet meer goed van het hydrolaat (de waterlaag) gescheiden worden. Dit was dus zoals je het noemt een leermoment! Het was nog net mogelijk om 1 mL in een flesje over te brengen.

alpha-pineen

L-limoneeen

De dennenolie rook lekker maar toch weer anders dan de sparrenolie die ik in oktober had gemaakt.
Sparrennaaldolie bevat meer L-limoneen dan pineen waardoor het citrusachtig ruikt. Bij de Dennennaaldolie is het precies omgekeerd, daar overheerst door de grotere concentratie de geur van pineen.
Dennenolie heeft nogal wat geneeskrachtige werkingen, als je daar meer over wilt weten klik dan op: http://www.gielenaroma.nl/index.php?page=nederlands---latijn-d
Voor mij in ieder geval reden genoeg om in het voorjaar bij hoger temperaturen dennennaalden te gaan destilleren.



Geen opmerkingen:

Een reactie posten