Kerstboom uit Rotterdam

Nordmann spar voor het stadhuis van Rotterdam

Een aantal weken geleden kreeg ik de vraag of ik een deel van de kerstboom (Abies nordmannia) wilde destilleren. De kerstboom had de afgelopen feestdagen in Rotterdam op de Coolsingel voor het stadhuis gestaan  Dit leek mij een leuke klus en bovendien kon ik een nieuwe soort aan mijn lijstje van gedestilleerde naaldbomen toevoegen. Ook de circulaire gedachte van de opdrachtgeefster, iets waar wij zelf ook mee bezig zijn, spraak mij aan. Geen kerstbomenverbranding maar een nuttige toepassing voor het hout en de naalden vinden.

de top van de Nordmannspar is al uitgeladen

 De opbrengst aan etherische olie van kerstbomen die al een tijdje geleden zijn gekapt is altijd een verrassing. De opdrachtgeefster heeft takken van de kerstboom naar de destilleerwerkplaats gebracht. Ter plekke zijn de takken kleiner en handzamer gemaakt om ze te kunnen hakselen.

hakselen

Deze bewerking is nodig om tijdens de stoomdestillatie de etherische olie goed uit de naalden te kunnen halen. Na twee uur hakselen hadden we 6 volle klapkratten gevuld. Omdat ik het interessant vond om te weten welke opbrengst de takken van deze kerstboom zouden opleveren zijn de kratten eerst gewogen.

wegen van de gehakselde Abies nordmannia

Het totale gewicht van de gehakselde Nordmannspar waarmee ik de ketel kon vullen was 40,4 Kg. Deze hoeveelheid paste makkelijk in de 300 Liter destilleerketel die ik sinds vorig jaar in gebruik gesteld heb.

vullen van de destilleerketel

Vanwege de lage binnen- en buitentemperatuur heb ik de destilleerwerkplaats tijdig opgewarmd ook door ruim voor de destillatie water aan de kook te brengen in de destilleerketel. Hiervoor heb ik een gasbrander gebruikt ipv van een elektrisch verwarmingselement. Ook heb ik om warmteverlies tegen te gaan de ketel een wollen jas aangetrokken.

Destillatie opstelling inclusief koelemmer

De start van de destillatie is altijd een magisch moment. De temperatuur en de lichtinval in de destilleerwerkplaats maakte dit moment goed zichtbaar. Vluchtige aromatische bestanddelen condenseerden tot een soort mist die uit de uitloop van de koelemmer kwam.

Het magische moment bij de start van destillatie

Voor het scheiden van de etherische olie en het hydrolaat heb ik gebruik gemaakt van een scheitrechter. Na anderhalf uur destilleren ben ik gestopt er kwam zichtbaar geen olie meer uit de uitloop van de koelemmer.

Catharina scheid het hydrolaat van de etherische olie

Na de destillatie is het tijd om het hydrolaat te scheiden van de etherische olie. Daar is Catharina de laatste jaren erg bedreven in geworden! We hadden tijdens de destillatie van de 'Rotterdamse kerstboom' 5 Liter hydrolaat geproduceerd.

Om een goed beeld te krijgen van de opbrengst aan etherische olie hebben we de olie gewogen. We vonden een opbrengst van 93,60 gram. Als je gaat rekenen kom je uit op een massapercentage van 0,23%. Dat is een lager percentage dan wat ik gewend ben bij het destilleren van Douglasspar en Reuzenzilverspar Dit zou soort afhankelijk kunnen zijn.  Waarschijnlijker is dat er vanaf de periode dat de kerstboom is gekapt, en hij op de Coolsingel heeft gestaan, aromatische stoffen verloren zijn gegaan.

Dat is ook de reden dat wij de bomen vers destilleren. Ik ben dan ook benieuwd wat de opdrachtgeefster gaat doen met de etherische olie en het hydrolaat!